Suszone skórki owoców dzikiej róży

Witajcie,

W ostatnich latach w piśmiennictwie pojawiły się doniesienia o działaniu antyoksydacyjnym preparatów zawierających w swym składzie ekstrakt z owoców dzikiej róży. Owoce dzikiej róży są źródłem antyoksydantów nie tylko z uwagi na zawartość witaminy C, ale także ze względu na zawartość polifenoli (flawonoidów, proantocyjanidyn). Polifenole jako antyoksydanty mogą działać na różne sposoby poprzez wymiatanie wolnych rodników, bezpośrednio reagując z wolnymi rodnikami  i poprzez hamowanie lub wzmacnianie działania enzymów.

Należy zwrócić uwagę na to, że flawonoidom przypisuje się działanie przeciwnowotworowe oraz zapobiegawcze w przypadku  chorób układu krążenia (A. Grys. Postępy Fitoterapii).Dzienne zapotrzebowanie dorosłego człowieka zdrowego wynosi średnio około 1 mg witaminy C na 1 kg masy ciała, a u dzieci nieco więcej. Zapotrzebowanie na witaminę C wzrasta u kobiet w okresie ciąży oraz karmienia piersią. W czasie choroby, zwłaszcza z podwyższoną temperaturą ciała zapotrzebowanie na witaminę C wzrasta 2 i 3- krotnie. Warto pamiętać, ze naturalna witamina w owocach i warzywach jest aktywniejsza od syntetycznej, gdyż towarzyszące jej flawonoidy i kwasy organiczne chronią ją przed rozkładem. Syntetyczna witamina C w tabletkach jest wykorzystywane przez organizm tylko w 20-30% podanej dawki. Z wielu przeprowadzonych badań wynika jednoznacznie, że wyciągi roślinne kwasu askorbinowego, np. z cytryn, pomarańczy, owoców rokitnika, róży, zawierające duże ilości kwasu askorbinowego, są o wiele bardziej aktywne niż związek syntetyczny, ponieważ w wymienionych roślinach są współobecne flawonoidy mające właściwości witaminy P. Potęgują one działanie kwasu askorbinowego i to tak dalece, że jest on 3-5 krotnie bardziej skuteczny niż jego syntetyczny odpowiednik.

Witamina C odgrywa bardzo ważną rolę w procesach utleniania i redukcji w organizmie człowieka. Ponadto wywiera hamujący wpływ na procesy starzenia się ustroju, postępujące zmiany miażdżycowe oraz niektóre zaburzenia trawienne. Działa korzystnie w chorobach zakaźnych gruźlicy, a także w ciąży.

W badaniach klinicznych, przeprowadzonych w ciągu ostatnich lat, wykazano przeciwzapalne właściwości surowców otrzymanych z owoców dzikiej róży. Mechanizm działania przeciwzapalnego owoców róży wynika z hamowania chemotaksji leukocytów, obniżenia stężenia białek ostrej fazy (CRP) i kreatyniny w osoczu. U ponad 60% pacjentów cierpiących na przewlekłe stany zapalne kości i stawów, którzy w ramach badań przyjmowali sproszkowane owoce róży w ilości 0,5 g/dziennie prze 4 miesiące, zaobserwowano polepszenie ruchomości stawów objętych procesem chorobowym oraz złagodzenie bólu towarzyszącego chorobie.

Stwierdzono również, że działanie przeciwzapalne owoców róży jest porównywalne do działania imbiru czy niesterydowych leków przeciwzapalnych (np. kwasu acetylosalicylowego). Nie powoduje przy tym efektów niepożądanych, którymi są obarczone leki syntetyczne. Zaobserwowano także działanie ochronne na śluzówkę żołądka przy przewlekłym spożyciu alkoholu.

Wyciągi z owoców róży, oprócz działania typowego dla kwasu askorbinowego, zwiększają w niewielkim stopniu wydalanie moczu (flawonoidy), oraz przepływ żółci przez drogi żółciowe, przypuszczalnie ze względu na nieznaczne właściwosci spazmolityczne. Te wyciągi można również traktować jako środek ogólnie wzmacniający zarówno dla dzieci i starców (Ożarowski-Ziołolecznictwo PZWL).

Działania niepożądane

Przetwory z owoców dzikiej róży stosowane w zalecanych dawkach nie wywołują objawów szkodliwych.

Zastosowanie

Podaje się jako lek witaminowy w zakażeniach bakteryjnych przebiegających z wysoką gorączka, jak również w przypadkach, w których utrudnione jest wchłanianie witaminy C pokarmów, np. w nieżytach żołądka, jelit, biegunkach, wrzodzie trawiennym żołądka oraz dwunastnicy i innym.

Jako środek pomocniczy stosuje się wyciągi z owoców róży w niektórych chorobach wątroby, dróg żółciowych/, nerek, przewodu pokarmowego, a także w stanach zapalnych naczyń krwionośnych, skóry i wybroczynach oraz jako środek wzmacniający dla rekonwalescentów i dzieci. Ponadto zaleca się w leczeniu ran, oparzeń, blizn pooperacyjnych, wrzodu żołądka i dwunastnicy oraz owrzodzeniu jelita grubego.

Witamina C ma korzystny wpływ na przebieg leczenia nowotworów, na ogólną odporność organizmu przez zwiększenie jego mechanizmów obronnych, zwłaszcza dzieci, osób starszych, rekonwalescentów i kobiet w ciąży oraz matek karmiących. Znane jest też działanie zapobiegawcze witaminy C w grypie i w tzw. chorobie z przeziębienia oraz łagodzące przebieg tych chorób i skracające czas ich trwania pod warunkiem regularnego przyjmowania odpowiednio wysokich dawek witaminy C (około 1 g dziennie, co równa się 5 tabletkom witaminy C po 200 mg). Dostatecznie wysoki poziom witaminy C w organizmie chroni przed zatruciem różnymi lekami, substancjami szkodliwymi zawartymi w powietrzu, wodzie i pożywieniu. Bardzo cenną zaletą tej witaminy jest hamowanie tworzenia się w przewodzie pokarmowym w wyniku spożywania warzyw uprawianych z dużym nadmiarem nawozów azotowych.

Zastosowanie w kosmetyce

Róża wykorzystywana jest nie tylko w celach leczniczych, jest także rośliną szeroko stosowaną w kosmetologii. Z płatków róży i nasion otrzymuje się olejek różany, stosowany w aromaterapii, kosmetyce, perfumerii. Olejek różany stosuje się także jako dodatek poprawiający smak i zapach leków oraz pobudzający łaknienie. Z owoców róży otrzymuje się około 0,03% olejku eterycznego, o bardzo złożonym składzie chemicznym, charakteryzujący się silnym i przyjemnym zapachem. Do ważniejszych właściwości olejku różanego należy zaliczyć działanie moczopędne, uspokajające, przeciwmigrenowe, antyseptyczne i przeciwbakteryjne (A. Grys-Postępy Fitoterapii).

W kosmetologii bardzo cenny stał się olej różany. Olej z dzikiej róży otrzymuje się przez tłoczenie nasion. Ma on barwę ciemnożółtą lub lekko brązową. Olej ten wykazuje działanie przeciwzapalne, chroni, rozjaśnia, naturalnie uelastycznia i odżywia zmęczoną skórę. Olej różany polecany jest szczególnie dla cery wrażliwej, ze skłonnością do pękających naczynek, a także dla cery narażonej na intensywne działanie promieni słonecznych. Ważną własnością oleju różanego jest hamowanie procesów starzenia oraz regeneracja łuszczącej się skóry. Olej często stosowany jest w kosmetykach do pielęgnacji zniszczonych włosów, poprawiając ich elastyczność. Olej różany zawiera w swym składzie nienasycone kwasy tłuszczowe oraz składniki mineralne. To właśnie obecność kwasów tłuszczowych w oleju różanym pozwala na utrzymanie zdrowej skóry. Analizy oleju wykazały, że zawiera on najwięcej kwasu linolowego i a-linolenowego. Znaczące są też ilości innych kwasów, np. oleinowego, palmitynowego i stearynowego. Ilościowy skład badanych olei różanych zależny jest od wielu czynników, np. warunków wzrostu rośliny, temperatury, rafinacji (A. Grys-Postępy Fitoterapii).

Zastosowanie w kuchni

• Z płatków dzikiej róży robi się konfitury, którymi nadziewa się pączki
• Kandyzowane płatki nadają się do dekoracji ciast
• Owoce wykorzystuje się do  dżemów, soków, koncentratów witaminowych, syropów, robi się z nich wina i nalewki
• Owoce, płatki i liście są składnikami herbat ziołowych
• Naparem z liści można zastąpić herbatę
• Gotowane nasiona rózy mają zapach waniliowy i z dodatkiem płatów dają smaczną namiastkę prawdziwej herbaty. Pasta z przecieru owoców dzikiej róży jest smacznym dodatkiem do dziczyzny
• Z owoców mozna przygotować smaczną i zdrową zupę
• Różą aromatyzuje się napoje, słodycze i ocet.

Napar. Łyżkę owoców róży zalać szklanką wrzątku. Pozostawić pod przykryciem 5 minut i odcedzić. Pić 2-3 razy dziennie po szklance płynu. Do naparu można dodać łyżkę soku malinowego.

Odwar. Łyżkę owoców róży zalać 2 szklankami wody, gotować 5 minut, odcedzić i odstawić na 12 godzin. Pić 3-5 razy dziennie po pół szklanki odwaru.

Nalewka. 50 dag owoców róży i 25 dag cukru zalać litrem mocnego wina lub wódki, postawić w ciepłym miejscu; po tygodniu zlać i przecedzić. Pić 1-2 razy dziennie po kieliszku (dla osób starszych i w ogólnym osłabieniu). Jak zrobić wino patrz:  przepis w pazdziernikowym poście.

Syrop z płatków róży:  100 g pałtków zalewa się na 24 godziny 750 ml wrzątku. Po przesączeniu dodaje się 500 g cukru, zagotowuje, zbierajac pianę i zageszcza. Syrop przechowuje sie w chłodnym miejscu i stosuje 2 razy dziennie po łyżeczce od herbaty.

Miód różany: 250 g suchych płatków roży zalać 1 litrem wrzatku i pozostawić na 12 godzin do przemacerowania. Po przesączeniu dodać się 570 g miodu pszczelego i gotować do konsystencji syropu, jednocześnie odszumowując. Stosuje sie taki miód podobnie jak syrop.

• Z pączków róży pszczoły zbierają kit, z kwiatów – pyłek i nektar, a zlisci- spadź.
• Róża pod względem radiestezyjnym wpływa korzystnie na człowieka. Nie dotyczy to róży chińskiej (Hibiscus rosa sinensis L.), pochodzącej z innej rodziny, rośliny doniczkowej, która posiada właściwości radiestezyjne szkodliwe dla człowieka, ponieważ wysyła promieniowanie dodatnie.
• W tym roku  owoców dzikiej róży jest bardzo dużo. Jeszcze nie przemarzła. Dzisiaj wybieramy się  na ponowny zbiór. Można ususzyć tylko jej skórki. W tym celu zbieramy różę w pogodny dzień, gdy nie ma już rosy, następnie  myjemy owoce, nożem odcinamy końcówki, dzielimy na pół,wybieramy nasionka, włoski które zostają można  wymieść małym pędzelkiem, rozkładamy cienką warstwą  na papierze i suszymy , najlepiej na grzejniku. Skórki będę suszyć po raz pierwszy, opiszę w  w kolejnym poście jaki jest efekt…
• Zródła: Z. Błach- Olszewska, A. Długosz, B. Kowal- Gierczak, E. Lamer- Zarawska, J. Niedworak- Fitoterapia i leki roślinne. PZWL; Aleksander Ożarowski, Wacław Jaroniewski- Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie; Aleksander Ożarowski- Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy. PZWL; Barbara Kuźnicka, Maria Dziak- Zioła i ich stosowanie. Historia i współczesność. PZWL; Teresa Wilegosz. Zioła z apteki natury. Wydawnictwo Publicat, Anna Grys- Dzika róża- chemizm i zastosowanie  w lecznictwie. Postępy Fitoterapii, Matthew Biggs i in. Wielka księga warzyw, ziół i owoców. Wydawnictwo Bellona; A Grys- Dzika Róża ( Rosa canina L.) – chemizm i zastosowanie w lecznictwie. Postępy Fitoterapii 4/2009, s. 245-247. Borgis; Danuta Tyczyńska- Kownacka i in. Zioła w polskim domu. Wydawnictwo Watra. Warszawa
• Pozdrawiam, Marysia