Witaj,
Już w czasach Hipokratesa / V–IV wiek p.n.e uznawano zaparcie za nieprzyjaciela zdrowia.Prawidłowy rytm wypróżnień waha się w szerokich granicach – od dwóch czy nawet trzech stolców dziennie do jednego co 2-3 dni
Pod pojęciem zaparcia rozumiemy nie tylko jeszcze mniejszą częstotliwość defekacji / zwykle poniżej trzech razy na tydzień /, ale przede wszystkim towarzyszące jej trudności – wyrazny wysiłek lub ból z powodu zbyt twardej konsystencji i zbyt małej objętości stolca.
Jest to problem bardzo częsty i zwykle- choć oczywiście nie zawsze- wyłącznie czynnościowy, to znaczy dotyczący ludzi zdrowych a nie chorych, przynajmniej w ujęciu konwencjonalnej medycyny.
Konsultacji z lekarzem wymaga zwłaszcza zaparcie pojawiające się dość nagle, naprzemienne epizody zaparcia i biegunki a także obecność krwi lub śluzu w stolcu.
Jeśli natomiast – tak jak to ma miejsce w większości przypadków- badanie nie wykazuje żadnej uchwytnej patologii, pozostaje pytanie, skąd bierze się zaparcie.
Powoduję je liczne czynniki, takie jak :
* zle zbilansowana dieta / nadmiar pokarmów wysokoprzetworzonych, niedobór lub brak surowych warzyw i owoców, przewaga produktów pochodzenia zwierzęcego nad roślinnym;
* niedostateczna ilość włókien roślinnych / błonnika / w diecie;
* niedobór wypijanej wody;
* siedzący tryb życia;
*celowe powstrzymywanie się przed wypróżnieniem, mimo odczuwanej potrzeby / ważny czynnik do rozwoju tak zwanych zaparć nawykowych /;
* spowolnienie perystaltyki jelit jako efekt uboczny wielu leków / zawsze wymagający weryfikacji i uwzględnienia /;
* zaburzenia czynności wątroby / niedobór żółci w przewodzie pokarmowym /;
* zaburzenia czynności trzustki / niedobór enzymów trawiennych /;
*nadużywanie środków przeczyszczających i związane z nim uzależnienie, czyli postępująca utrata wrażliwości jelita grubego na naturalne bodzce i utrwalenie mechanizmu zaparć nawykowych.
Zaparcie jest nie tylko uciążliwe , ale i niezdrowe.
Zaleganie mas kałowych oznacza przedłużone, bezpośrednie narażenie jelita grubego na działanie toksyn, zarówno ogólnoustrojowych, przeznaczonych do wydalenia drogą pokarmową, jaki powstających w procesie fermentacji gnilnej w następstwie samego zaparcia.
Ponieważ funkcją jelita grubego jest wchłanianie zwrotne wody z niestrawionych resztek pokarmowych, toksyny te zostają wchłonięte wraz z nią do krwiobiegu i niekorzystnie oddziałują na cały organizm- a permanentna utrata wody z mas kałowych, sprawia , że stają się one coraz twardsze, mechanicznie drażniące wnętrze jelita i oczywiście tym trudniejsze do wydalenia.
Tak jak większość zaburzeń oraz chorób, tak i ten problem , ulega zatem eskalacji na zasadzie samonapędzającego się błędnego koła.
Do możliwych następstw przewlekłego zaparcia zaliczają się :
– hemoroidy
– uchyłki jelita / jedno i drugie związane z urazami mechanicznymi /
– rozszerzenie odbytnicy i tym większy zanik odruchu wypróżnienia
– nudności, uczucie ciężaru, nadmiar gazów jelitowych / jako efekt procesów fermentacyjnych /
bóle głowy, ogólnie złe samopoczucie i rozdrażnienie
A oto stare, naturalne sugestie żywieniowe stosowane w domach naszych babć i matek;
– namoczone w wodzie śliwki suszone / 4- 7 sztuk, na 15 minut przed śniadaniem lub namoczone i zjedzone przed snem
– suszone figi
– buraczki / gotowane na parze lub surowe, drobno starte , spożywane często do obiadu
– zwiększenie dziennego spożycia wody
– dodatkowo rano na czczo szklanka gorącej wody z kilkoma kroplami cytryny, do wypijania małymi łykami razem z oliwą z oliwek / wysokiej jakości / w dawce 1/2 łyżki stołowej.
Dzienniczek żywieniowy- to cenna pomoc zwłaszcza dla debiutantów, którzy wcześniej nie zwracali większej uwagi na swoją dietę.
Zapisywanie składu i wielkości posiłków ułatwia wyrobienie tego nawyku, a jednocześnie pozwala ocenić, czy codzienne menu jest dobrze zbilansowane / co oznacza spożywanie właściwych dawek poszczególnych składników odżywczych i czy nie ma w nich przewagi pokarmów spowalniających pasaż jelitowy / przechodzenie treści pokarmowej przez układ trawienny /- jak przetwory mleczne, mięso, wędliny i tym podobne produkty pozbawione włókien roślinnych – na niekorzyść warzyw i owoców.
Wielkim sojusznikiem w walce z zaparciem jest regularna aktywność fizyczna, nawet w najprostszej formie codziennego chodzenia / energicznym krokiem przez 15-20 minut.
Warto również poświęcić kilka minut dziennie na ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha, które uczestniczą w parciu jako ważny element składowy tak zwanej tłoczni brzusznej
Opiszę dla przykładu tylko jedno z wielu takich ćwiczeń : unoszenie tułowia w pozycji na wznak bez pomocy rąk
1. Kładziemy się na wznak ze zgiętymi kolanami i stopami opartymi płasko na ziemi lub uniesionymi do poziomu krzesła.
Splatamy dłonie na karku / lub w łatwiejszej wersji układamy ręce wzdłuż tułowia
2.Unosimy tułów tak, aby głowa znalazła się na wysokości kolan, lekko wciągając brzuch i nie odrywając okolicy lędzwiowej od podłoża, po czym powoli wracamy do pozycji wyjściowej.
Powtarzamy ćwiczenie 10 razy.