v
Witaj,
Choroby układu sercowo-naczyniowego są jedną z najczęstszych przyczyn zgonów w krajach rozwiniętych . Wiele badań i danych epidemiologicznych wskazuje na to, iż konsumpcja całych zbóż, w tym sorgo, znacznie obniża śmiertelność z powodu chorób układu krążenia. Uważa się, że fitosterole, w które bogate są otręby zbożowe, powodują ten korzystny efekt i odgrywają ważną rolę w zapobieganiu CVD . Dlatego też tak istotne jest spożywanie tzw. produktów pełnoziarnistych.
Od wielu lat prowadzone są badania nad wpływem związków zawartych w nasionach sorgo na zdrowie ludzi i zwierząt. Już w latach 80. XX wieku stwierdzono, że karmienie świnek morskich odmianami ziaren sorgo o niskiej zawartości tanin obniżało u nich stężenie cholesterolu we krwi.
Osiągnięty efekt był bardziej znaczący niż w przypadku zastosowania pszenicy czy owsa jako karmy .. Ponadto inny zespół badaczy zaobserwował wzrost wydzielania kwasów żółciowych, a także poziomu cholesterolu HDL – lipoproteiny wysokiej gęstości, bez zmiany ilości całkowitego cholesterolu, pod wpływem karmienia szczurów paszą, której 30% stanowiły sorgo, proso lub gryka.
.
Jednakże wpływ sorgo na organizm nie objawia się tylko poprzez pozytywną zmianę poziomu cholesterolu we krwi. Badania z użyciem cefala pospolitego, gatunku ryb z rodziny mugilowatych, wykazały, iż włączenie do diety pozostałości nasion sorgo po destylacji hamowało nawet w 97% utlenianie kwasu linolowego. Wyniki badań na modelu zwierzęcym umożliwiły określenie wpływu związków zawartych w sorgo na aktywność przeciwutleniającą i zdolność obniżania lepkości krwi.
Badacze określili, iż taniny oraz inne polifenole występujące w pozostałościach z przerobu nasion sorgo pełnią funkcję ochronną dla erytrocytów, gdyż zapobiegają hemolizie czerwonych krwinek. Tego typu właściwość polifenoli wykazano także dla związków występujących w herbacie i czerwonym winie ) – powszechnie znanych z zawartości substancji mających prozdrowotny wpływ na układ krążenia.
Wykazano pozytywny wpływ ziarna sorgo na kolejną chorobę cywilizacyjną, z którą boryka się coraz większy odsetek populacji krajów rozwiniętych, czyli otyłość.
Obniżenie masy ciała po włączeniu do diety sorgo wynika nie tylko ze stosunkowo niskiej strawności, ale także z uwagi na obecność znacznych ilości tanin występujących w ziarnie niektórych odmian i mieszańców sorgo.
W tym zakresie przeprowadzono wiele badań na zwierzętach, które wykazały, iż możliwe jest obniżenie masy ciała szczurów, świń, królików czy drobiu dzięki stosowaniu sorgo jako paszy.
Mechanizmy, dzięki którym taniny zawarte w sorgo zmniejszają wartość odżywczą, obejmują wiązanie białek i węglowodanów do nierozpuszczalnych kompleksów, które nie mogą być rozkładane przez enzymy trawienne.
Ponadto opublikowano wiele prac naukowych dokumentujących pozytywny wpływ ziarna sorgo na niektóre rodzaje nowotworów. Van Rensburg (45) wykazał, że konsumpcja sorgo jest skorelowana z niskimi zachorowaniami na raka przełyku.
Badania przeprowadzono na mieszkańcach kilku części świata, pośród ludzi żyjących w różnorodnym środowisku i spożywających inne potrawy, a więc przyjmujących witaminy i biopierwiastki w różnych ilościach.
Na podstawie uzyskanych wyników stwierdził on, iż główną przyczyną wysokiej zachorowalności na raka przełyku były długotrwałe niedobory kilku mikroelementów oraz że wzbogacenie diety w sorgo czy proso zmniejszało ryzyko zachorowania na tę chorobę. Zbieżne wnioski wyciągnęli badacze z Chin którzy analizując zapadalność na ten rodzaj nowotworu, wykazali, iż w tych regionach kraju, w których spożywa się sorgo, śmiertelność z powodu tej choroby była od 1,4 do 3,2 raza mniejsza niż w regionach, gdzie spożywano inne zboża, w tym kukurydzę.
Podobnych zależności nie stwierdzono, analizując spożycie innych produktów, takich jak: warzywa, owoce, herbata czy alkohol). Wyniki tych badań sugerują obecność związków przeciwnowotworowych w ziarnie sorgo, co potwierdzają również badania in vitro.
Sorgo zawiera substancje, które mogą chronić przed wieloma formami raka. Wykazano, iż ekstrakt z Hwanggeumchal sorghum zapobiega wystąpieniu raka okrężnicy, bez nych skutków ubocznych.
Ponadto stwierdzono przeciwmutagenne działanie ekstraktów polifenolowych zawartych w sorgo, a także wykazano, iż taniny z sorgo charakteryzowały się aktywnością cytotoksyczną w odniesieniu do komórek czerniaka ludzkiego, jak również dodatnią aktywnością melanogenną.
Ziarno sorgo może być używane jako nutraceutyk, gdyż jako produkt spożywczy łączy w sobie wartości żywieniowe i lecznicze. Przewiduje się, iż dalsze badania dotyczące efektów spożycia sorgo mogą przyczynić się do zmiany postrzegania ziarna sorgo jako żywności o niskiej zawartości związków prozdrowotnych w kierunku wysoko cenionego pokarmu.
Niewątpliwie, dzięki zawartości wielu różnych substancji odżywczych, w tym witamin i biopierwiastków, spożywanie ziarna sorgo może mieć pozytywny wpływ na nasze zdrowie, dlatego warto urozmaicić nim codzienną dietę.
Piśmiennictwo
1. Lewandowski WM, Ryms M. Biopaliwa. Proekologiczne odnawialne źródła energii. Wyd Nauk-Techn, Warszawa 2013; 167-9.
2. Kołodziej B, Matyka M (red.). Odnawialne źródła energii. Rolnicze surowce energetyczne. Wyd PWRiL, Poznań 2012; 359-67.
SAŁATKA Z SORGO
Składniki:
1 szklanka sorgo
pół łyżeczki soli morskiej
łyżka oliwy
1 duży pomidor
1 spory ogórek kiszony lub małosolny
kilka rzodkiewek
2 łyżki orzechów ziemnych
1 łyżka ziaren słonecznika
1 łyżka posiekanego szczypiorku
sos:
1 łyżka soku z kiszonych ogórków lub octu winnego
3 łyżki dobrego oleju tłoczonego na zimno np. rzepakowego, oliwy z oliwek
szczypta soli i pieprzu.
Wykonanie:
Sorgo wsypujemy do miski, zalewamy wodą z kranu i zostawiamy na noc do namoczenia.
Następnego dnia, sorgo mieszamy, odcedzamy na sicie, płuczemy pod bieżącą wodą i ziarno wsypujemy do niedużego garnka (najlepiej z grubym dnem by podczas gotowania nie przypaliło się).
Sorgo solimy, skrapiamy oliwą i zalewamy 2 szklankami wrzątku. Zagotowujemy, zmniejszamy grzanie na minimalne, przykrywamy przykrywka i gotujemy tak przez ok 15 min.
Potem zostawiamy garnek pod przykryciem jeszcze na 10 min. Sorgo powinno wchłonąć cały płyn i stać się miękkie. Studzimy.
Pomidora kroimy w kawałki, rzodkiewki i ogórka w kostkę.
Orzechy i słonecznik rumienimy podgrzewając na suchej, czystej patelni.
Wszystkie składniki mieszamy.
Do słoiczka wlewamy sok ogórkowy/ocet oraz olej, doprawiamy sola i pieprzem, zakręcamy słoik i wstrząsamy dynamicznie aż wszystko połączy się.
Sosem polewamy sałatkę.
ZIOŁOLECZNICTWO LUDOWE 