Witaj,
„Pomarańczowe oczko” czyli Budleja Davida, to roślina mało znana w Polsce. Nazwa rodzajowa Buddleja została nadana na cześć angielskiego botanika – duchownego anglikańskiego – Adama Buddle´a, natomiast człon gatunkowy „ davidii” upamiętnia francuskiego misjonarza Armanda Davida, który odkrył tę roślinę w Chinach w 1869 roku .
Jako pierwszy, korzystając z prac Davida, opisał ją w 1887 roku francuski botanik Adrien René Franchet.
Buddleja davidii posiada wiele nazw zwyczajowych, takich jak: „motyli krzew”, „letni bez”, „pomarańczowe oczko”, w Polsce dawniej nazywana „omżynem”. Jej ojczyzną są Chiny (część południowo-zachodnia), w Europie znana od lat dziewięćdziesiątych XIX wieku.
Właściwości farmakologiczne i zastosowanie
Zainteresowanie świata naukowego roślinami z rodzaju Buddleja i ich właściwościami leczniczymi wzięło początek z medycyny tradycyjnej. Różne gatunki budlei znane były na całym świecie. Mieszkańcy Ameryki Południowej znali budleję jako „tepozan” i stosowali ją jako środek przeciwreumatyczny, przeciwbólowy, przeciwbiegunkowy, przeciwkrwotoczny.
Napary leczyły schorzenia wątroby, a także rany i choroby skórne.
Natomiast na Madagaskarze budleja przynosiła ulgę w kaszlu, astmie oraz zapaleniu oskrzeli.. Chińczycy zaś, nazywali rodzimy gatunek tej rośliny „Mi Meng Hua”.
Napary przyrządzane z niej przynosiły ulgę schorzeniom wątroby, a okłady ze świeżych liści przyspieszały gojenie ran i wrzodów.
Z kolei napary z kwiatów służyły do leczenia zapalenia spojówek. Takie zastosowania w tradycyjnym lecznictwie wyznaczyły zatem wskazówki dla badań naukowych.
Istotne jest to, że przynajmniej 10 gatunków z rodzaju Buddleja, w tym Buddleja davidii,stosowanych było we wspomaganiu gojenia ran i wrzodów . Z tym zastosowaniem wiążą się ściśle właściwości składników czynnych obecnych w różnych częściach budlei.
I tak zawarte w liściach i kwiatach saponiny to naturalne detergenty, które stosowano niegdyś jako substytut mydła , dobrze usuwają tłuszcz, brud i bakterie z rany .
Natomiast pochodne fenolowe, takie jak werbaskozyd czy flawonoid – linaryna, odgrywają rolę jako czynniki przeciwdrobnoustrojowe. Za działanie bakteriobójcze, m.in. na gronkowca złocistego ( Staphylococcus aureus), odpowiedzialny jest werbaskozyd, a także glikozydy irydoidowe. Za działanie pierwotniakobójcze odpowiada zaś linaryna – pochodna flawonu .
Ekstrakt z budlei Davida wykazuje także właściwości ochronne przeciw promieniom UV niszczącym strukturę komórki. Związek odpowiedzialny za to działanie to werbaskozyd. Wykazano, że ma on wartość SPF (Sun Protecting Factor) wyższą niż 15 i dodatkowo ma właściwości przeciwutleniające, co czyni go dobrym filtrem ochronnym przeciw promieniowaniu ultrafioletowemu
Na rynku europejskim produkowany jest ekstrakt z Buddleja davidii, który znalazł zastosowanie w kosmetycznych kremach ochronnych, a także w preparatach przeciw starzeniu się skóry.
Budleja dobrze znosi uprawę w polskich warunkach klimatycznych, dlatego też zainteresowanie tą rośliną, jako nie tylko pięknie pachnącym i przyciągającym motyle ozdobnym krzewem, ale także jako rośliną leczniczą, mogącą mieć zastosowanie w kosmetyce, warte jest rozważenia.
zródło: Kostowski W., Herman Z.S. (red.).: Farmakologia. podstawy farmakoterapii. Podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy. PZWL, Warszawa 2005.
ZIOŁOLECZNICTWO LUDOWE 