Barszcz Sosnowskiego jest rośliną bardzo toksyczną. Trzeba na nią uważać, ponieważ może powodować oparzenia nawet drugiego stopnia. Co gorsze, barszcz Sosnowskiego można coraz częściej spotkać na polskich łąkach. Strażacy ostrzegają, aby zachować szczególną ostrożność, gdyż obecnie jest on w fazie kwitnienia. Sprawdź, jak wygląda barszcz Sosnkowskiego i co zrobić, kiedy miałeś styczność z tą rośliną.
Barszcz Sosnowskiego, potocznie nazywany „zemstą Stalina”, trafił do Polski w latach 50. XX wieku w wyniku badań radzieckich. Kilka lat później był już uprawiany jako roślina pastewna dla zwierząt. Obecnie rozprzestrzenia się sam i co jest najgorsze – jest bardzo niebezpieczny zarówno dla człowieka, jak i dla zwierząt. W Polsce kilkanaście dni temu zmarła 67-letnia kobieta, która podczas koszenia trawy oparzyła się barszczem. Strażacy i lekarze przestrzegają przed groźną rośliną. Jak wygląda barszcz Sosnowskiego? Przede wszystkim jest wysoki – osiąga on nawet 4 metry wysokości. Ma zieloną bruzdowaną łodygę, która w dolnej części jest pokryta fioletowymi plamkami. Jego liście są duże i szerokie – ich średnica wynosi nawet 1,50 m. Liście barszczu mają zaostrzone końcówki, a białe kwiaty zebrane są w gęsty i duży baldach.
Szkodliwość Barszczu Sosnowskiego wynika z właściwości parzących i alergizujących rośliny stanowiących zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt.
Zasadniczymi trudnościami w zwalczaniu tej rośliny jest jej wysoki współczynnik rozmnażania, odporność na wiele herbicydów oraz potrzeba wieloletniego i dokładnego stosowania zabiegów niszczących na obszarze jej występowania. Jedna roślina wytwarza przeciętnie rocznie 20000 szt. nasion. W wielu przypadkach liczba ta jest dwukrotnie większa. Nasiona te zalegają w glebie i zachowują zdolność kiełkowania do 5 lat.
Oznacza to, iż aby uzyskać pełny sukces w zwalczaniu barszczu na danym terenie, działania eliminujące tą roślinę muszą być realizowanie corocznie nieprzerwanie przez 5 lat. Każde dopuszczenie do wydania i rozsiewania nasion w okresie zwalczania na danym terenie wydłuża okres eliminacji o następne 5 lat.
NIEKORZYSTNE ODDZIAŁYWANIE ROŚLINY
Barszcz spowodował ograniczenie bioróżnorodności rodzimych gatunków roślin. Roślina posiada właściwości parzące i alergizujące, co stanowi zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt. Wywołuje reakcje dermatologiczne porównywalne do oparzeń od I do III stopnia.
OBSZARY ZAGROŻEŃ OBJĘTE PROJEKTEM U.E
Barszcz Sosnowskiego występuje na polach, nieużytkach, nad brzegami cieków wodnych itp. Utrudnieniem w zwalczaniu tej rośliny jest wysoki współczynnik rozmnażania, odporność na herbicydy oraz potrzeba wieloletniego i dokładnego stosowania zabiegów niszczących na obszarze jej występowania.
POWIERZCHNIA WYSTĘPOWANIA
Łączna powierzchnia występowania barszczu wynosi 134 ha. Rośliny przywiezione do Polski osiągają 4 m. Dojrzała roślina zajmuje powierzchnię do 4 m2, powodując zanikanie roślinności endemicznej
stanowiącej element rodzimej bioróżnorodności.
Projekt realizowany będzie na terenie Województwa Małopolskiego.
Powiaty: olkuski, krakowski, dąbrowsko-tarnowski, Tarnów, brzeski, nowosądecki, nowotarski, tatrzański, wielicki, limanowski, myślenicki, wadowicki
Gminy: Bukowno, Trzyciąż, Wolbrom, Kocmyrzów, Luborzyca, Zielonki, Dąbrowa Tarnowska, Gromnik, Tarnów, Szerzyny, Czchów, Krynica Zdrój, Łącko, Korzenna, Kamionka Wielka, Podegrodzie, Szaflary, Nowy Targ- miasto, Ochotnica Dolna, Bukowina Tatrzańska, Zakopane, Biały Dunajec, Kłaj, Gdów, Mszana Dolna, Lubień, Wiśniowa, Wieprz, Dobczyce
Instrukcja postępowania w przypadku poparzenia roślinami Barszczu Sosnowskiego (Heracleum Sosnowskyi Manden.)
ZDANIEM EKSPERTA
Informacja prof. dr hab. Kazimierza Klimy z Katedry Agroechniki i Ekologii Rolniczej na Uniwersytecie Rolniczym im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
W wyniku bezpośredniego kontaktu z roślinami barszczu Sosnowskiego pojawiają się na skórze zaczerwienienia, obrzęki, pęcherze i inne objawy poparzenia. W wielu przypadkach występują także objawy alergiczne (nudności, ból głowy, torsje, itp.). Objawy te mogą wystąpić u osób szczególnie wrażliwych nawet bez kontaktu bezpośredniego, lecz w wyniku kontaktu z zapachem roślin lub nasion.
Objawy te są spowodowane przez m. in. furokumarynę, która posiada charakter fotosensibilujący. Oznacza to, że wywołuje nadwrażliwość skóry na promieniowanie słoneczne, co stanowi niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia ludzi.
Ryzyko wystąpienia niepokojących objawów wzrasta przy słonecznej pogodzie, zwłaszcza w okresie kwitnienia. Niebezpieczne olejki eteryczne zawarte są we włoskach pokrywających liście i łodygę.
DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE
Działania profilaktyczne, jakie należy podjąć w przypadku kontaktu z tą niebezpieczną rośliną to osłonięcie poparzonego fragmentu ciała przed działaniem promieni słonecznych. Ograniczy to wystąpienie objawów alergicznych.
WPŁYW NA ZWIERZĘTA
Nie tylko ludzie są narażeni na niebezpieczne działanie alkaloidów i olejków wydzielanych przez barszcz. Zwierzęta gospodarskie, m.in. krowy, których wymiona miały kontakt z barszczem muszą zostać przeznaczone na rzeź, gdyż leczenie ran jest wyjątkowo trudne, w większości przypadków niemożliwe. Spożywanie przez bydło paszy sporządzonej z barszczu w wielu przypadkach powodowało problemy z przewodem pokarmowym zwierząt.
WPŁYW NA LUDZI
U ludzi w następstwie kontaktu bezpośredniego z roślinami barszczu występuje w miejscu kontaktu zazwyczaj swędzenie, pieczenie lub bolesność skóry.
W przypadku wystąpienia opisanych lub innych objawów będących konsekwencją kontaktu z roślinami barszczu należy bezzwłocznie udać się do lekarza!
PRZED WIZYTĄ U LEKARZA
Przed wizytą u lekarza można zastosować proste domowe sposoby zmniejszające niekorzystne konsekwencje kontaktu z roślinami barszczu Sosnowskiego.
Należy zażyć Calcium musujące (300 mg) w tabletkach, jedna tabletka na 4-6 godzin. W sytuacji gdy skóra nie jest uszkodzona (skóra jest ciągła) można zastosować okład z preparatu Altacet 1% (żel lub kompres) lub posmarować skórę preparatem Hydrokortyzon (maść 0,5%).
W przypadku braku wymienionych preparatów można zastosować wystudzony okład z naparu sporządzonego z młodych pędów paproci leśnej.
W wielu przypadkach długotrwałe stosowanie naparu z paproci usuwa ze skóry charakterystyczne beżowe znamię pojawiające na skórze się miejscu kontaktu z roślinami barszczu.
W przypadku gdy w wyniku kontaktu z roślinami barszczu pojawia się rana (skóra jest nieciągła), po odkażeniu (np. wodą utlenioną) można zastosować Panthenol spray 130 g.
